Күн сайын бізге ақуыз тапшылығы проблемасымен (гипопротеинемия) жиі кездеседі. Ақуыз жеткіліксіздігі – бұл ақуыздың жеткілікті жеткізілмеуіне және сіңбеуіне немесе оның ыдырауының жоғарылауына байланысты дененің ауыр жағдайы. Ақуыз барлық тірі организмдерде болатын ең күрделі зат екенін ескеру қажет.
Ақуыздардың маңыздылығы XIX ғасырдың басында танылды және «ақуыз» терминін 1838 жылы швед химигі Джонсон Якоб Берцелиус енгізді. Ақуыз сөзі гректің «Proteios» сөзінен шыққан, ол бірінші орынды алады дегенді білдіреді.
Ақуыз молекуласы қант немесе тұз молекуласымен салыстырғанда өте үлкен және көптеген (шамамен 20) әртүрлі аминқышқылдарынан тұрады. Бұл жағдайда өсімдіктер барлық аминқышқылдарын синтездей алады, ал жануарлар мұны істей алмайды. Адам ағзасы 11 амин қышқылын шығара алады, бірақ соңғы 9-ы маңызды аминқышқылдары, ол біз тамақ арқылы тұтынатын ақуыздан алынуы керек. Сонымен қатар, аминқышқылдарын біздің денемізде сақтау оларды үнемі тұтынусыз мүмкін емес. Ақуыздар адам ағзасының 20% құрайды, олар барлық биохимиялық процестерге қатысады, ал аминқышқылдары олар үшін құрылыс материалы болып табылады. Аминқышқылдарының негізгі рөлі – қоректік заттарды тасымалдау және сақтау. Аминқышқылдарынсыз гормондардың, пигменттердің, дәрумендер мен пуриндердің синтезі мүмкін емес. Маңызды аминқышқылдарына: валин, изолейцин, лейцин, метионин, фенилаланин, треонин, триптофан, лизин, гистидин жатады.
Аминқышқылдарын алу көзі жануарлардан алынатын тағам да, өсімдік тектес тағам да болуы мүмкін. Айырмашылық ақуыздардың құрамы, сондай-ақ олардың ағзаға қол жетімділігі: ет, балық, жұмыртқа және сүт үшін ол 95%, ал дәнді дақылдар, жарма және көкөністер үшін 60-80% жетеді. Сондай-ақ, жануарлардан алынатын өнімдерге маңызды аминқышқылдарының 8 түрі кіреді, ал өсімдік тағамдары ретінде аз.
Ақуыз тапшылығы бойынша негізгі тәуекел топтары:
1.Спортшылар мен жұмысы дене қозғалысы еңбегімен байланысты адамдар.
- Балалардың белсенді өсу кезеңі.
- Ақыл-ойға жүктемесі жоғары адамдар.
- Теңгерімсіз рационы вегетариандықтар.
- Салмақты азайту мақсатында монодиетаны ұстанатын немесе ораза ұстайтын адамдар.
- 60 жастан асқан адамдар.
- Ақуыз алмасуының бұзылуына тұқым қуалайтын бейімділігі бар адамдар.
- Бүйрек, ас қорыту органдарының аурулары, онкологиялық аурулары бар науқастар.
- Бариатриялық операцияларды қоса алғанда, хирургиялық араласудың кейбір түрлерінен өткен науқастар.
- Иммун тапшылығы жағдайлары.
Сонымен қатар, гипопротеинемияның клиникалық көрінісі ерекше сипатта емес. Ақуыз жетіспеушілігінің негізгі көріністері – жалпы әлсіздік, салмақтың біртіндеп төмендеуі, тырнақтың сынғыштығы, шаштың түсуі, терінің құрғауы және қабыршақтануы, ісіну, летаргия және шаршаудың жоғарылауы, бас ауруы, ұйқысыздық, ақыл-ой белсенділігінің төмендеуі, көңіл-күйдің тұрақсыздығы, бұлшықет ауруы, балалардың өсуінің баяулауы, бұлшықет әлсіздігі, жүрек айнуы, нәжістің бұзылуы және т. б.
АҚШ Ұлттық медицина кітапханасының мәліметі бойынша, ақуызға деген қажеттілік жасына, жынысына, денсаулық тарихына және физикалық белсенділікке байланысты. Сарапшылар күнделікті кг/салмаққа кемінде 0.8 грамм ақуыз тұтынуды ұсынады. Ересек сау адамдардың ақуызға физиологиялық қажеттілігі жалпы энергетикалық қажеттіліктің 12-14%-ын құрайды. Ерлер үшін бұл тәулігіне 75-114 г ақуыз, ал әйелдер үшін 60-90 г. Бұл мөлшердің 50%-ы жануарлардан алынатын ақуыз. Мысалы, 100 г өнімге шаққандағы ақуыз мөлшері: күркетауық 21.6 г, тауық 20.8 г, бұзау 19.7 г, сиыр еті 18.9 г, қой еті 16.3 г, қаз еті 16.1 г. Жұмыртқаның ақ уызында, әсіресе тауық жұмыртқасында, өте сіңімді. Тауық жұмыртқасында 100 г өнімге 12.7 г ақуыз бар. Өсімдік ақуызының негізгі көзі – бұршақ дақылдары. Соя құрамында 100 г өнімге 34.9 ақуыз, жасымық 24.8 г, ал бұршақта 100 г өнімге 22.3 г құрайды. Дәнді дақылдар ақуызға да бай, бірақ бұл ақуыздың сіңімділігі төмен. Күні бойы ақуыздың жеткілікті мөлшерін алу керек, бірақ бір тағамда емес. Ақуызды тұтынуды әр тағамға біркелкі бөлу дұрыс. Орташа алғанда, бір тағамда 25-тен 30 г-ға дейін ақуыз тұтыну ұсынылады. Сондай-ақ, калория тапшылығы кезінде ақуызды тұтыну деңгейі жоғарылайтынын ескеру қажет.
Тамақтанудан басқа ақуыз тапшылығын қалай толтыра аламыз?
SOLGAR компаниясының Вэй то гоу ақуыз сарысуы – L-түріндегі маңызды аминқышқылдарының көзі – ыңғайлы сіңіру үшін жоғары биожетімді түрі. Сарысу ақуызының организм үшін биологиялық маңызы жоғары.
Grass Fed Whey to Go – Жаңа Зеландиядағы жайылымдардан шөппен қоректенетін сиырлардың сүтінен алынған бір қасықта 20 грамм ақуыздан тұратын ақуыз сарысуы.
Вэй ту гоу хош иістендірілмеген ақуыз сарысуын салқын суда, сүтте немесе шырында ерігеннен кейін олардың тағамдық құндылығы мен пайдасын арттыру мақсатында пісіру немесе ақуыз коктейльін дайындау үшін пайдалануға болады.
Бұл өнім керемет дәмі бар шоколад пен ваниль формуласында қол жетімді.
Барлық тәтті құмарлардың назарына!
Сіздермен тағы да «SOLGAR-мен тамақ дайындау!» және ақуыздың айнымас көзі – «Вэй ту гоу ақуыз сарысуы» айдары.
Бүгін біз әріптестерімізбен бірге кеңседе түскі асқа пайдалы және жоғары энергиялы тәттілер дайындаймыз – пісірусіз ақ шоколад пен таңқурай печеньесі!
Ингредиенттер:
🔸3 стакан сұлы ұны (ұнға ұнтақталған сұлы қауызы),
🔸 2/3 өлшеуіш қасық «Вэй ту гоу ванильді хош иісті ақуыз сарысуы» өнімі (https://solgarvitamin.ru/product/belkovaya-syvorotka-vej-tu-gou-so-vkusom-vanili/?utm_source=tg),
🔸 2 ас қасық қант (қалау бойынша),
🔸 ½ шай қасық тұз,
🔸 ½ ½ стак. + 2 ас қасық жаңғақ майы таңдау бойынша,
🔸3/4 стак. күріш шәрбаты (немесе бал),
🔸1/4-1/2 стак. Тәтті емес бадам сүті,
🔸ақ шоколад кесектері, кептірілген таңқурай және мүкжидек (дәміне қарай).
Рецепт:
✅Үлкен ыдыста сұлы ұнын, «Вэй ту гоу ванильді хош иісті ақуыз сарысуын», қант пен тұзды араластырыңыз.
✅Кішкене кастрюльге жаңғақ майы мен күріш шәрбатын (немесе балды) құйыңыз; ерігенше қыздырыңыз және араластырыңыз.
✅Сұйық қоспаны құрғақ қоспаға қосып, толық араласқанша араластырыңыз. Қоспа үгілгіш болуы керек.
✅Бадам сүтін, бір ас қасықтан, өте қою қамыр пайда болғанша баяу қосыңыз.
✅Ақ шоколад кесектерін, кептірілген таңқурай мен мүкжидекті араластырыңыз.
✅Пісіру табағына пісіру қағазын төсеңіз.
✅ Қолыңызбен кішкене шарлар жасаңыз және оларды пісіру табағына печенье түрінде басып салыңыз (шанышқымен қосымша пішіндеуге болады) және тоңазытқышқа кем дегенде 30 минутқа қойыңыз.
Егер өнім туралы сұрақтарыңыз болса – Solgar мамандары Сізге қуана кеңес береді (жұмыс күндері 09:00-18:00)
+7 (727) 311-14–44